سلام نو _ سرویس گردشگری: مجموعه خانقاه و بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی شاهکاری از هنر و معماری ایرانی محسوب می‌شود که محل دفن شیخ صفی، شاه اسماعیل و تعدادی از صاحب‌منصبان دوره صفوی است. این مجموعه منحصربه‌فرد در سال ۱۳۱۰ در میان آثار ملی ایران قرار گرفت و تنها اثر ثبت جهانی اردبیل به شمار می‌رود که در سال ۲۰۱۰ میلادی (۱۳۸۹ هجری شمسی) در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. بناهایی از سال ۷۳۵ تا ۱۰۳۸ هجری قمری (۷۱۴ تا ۱۰۰۸ هجری شمسی) در این مجموعه ساخته شده‌اند که از نظر معماری، تزیینات، صندوق منبت و مشبک قبور و غیره، شکوه معماری مذهبی از دوره ایلخانی تا صفوی را به نمایش می‌گذارند.
آشنایی با بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی
بقعه شیخ صفی از جاهای دیدنی اردبیل به شمار می‌رود که در ابتدا به‌عنوان خانقاه و عبادتگاه استفاده می‌شد و بعدها پیکر شیخ صفی‌الدین اردبیلی و تعدادی از بزرگان صفوی همچون شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه)، همسر شاه اسماعیل (مادر شاه تهماسب) و کشته‌شدگان جنگ‌های شیروان و چالدران در این محل به خاک سپرده شد.
این مجموعه نه‌تنها محل تدفین چهره‌های سرشناس و مطرح به حساب می‌آید، بلکه معماری چشم‌نواز ایرانی و تزیینات زیبایی نظیر کاشی‌کاری معرق، مقرنس، گچ‌بری، کتیبه‌هایی نفیس از آثار میر عماد، میر قوام‌الدین و محمد اسماعیل (خطاطان نامدار دوره صفوی)، منبت‌کاری، نقره‌کاری، نقاشی، تذهیب و طلاکاری، نقاشی و غیره را به تصویر می‌کشد و از همین رو، جزو شاخص‌ترین بناهای تاریخی ایران به حساب می‌آید.
یکی از اشیای نفیس بقعه شیخ صفی با شهرت جهانی، فرش اردبیل است که در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می‌شود. در جریان جنگ‌های ایران و روسیه و سقوط اردبیل در دوره قاجار، نسخ خطی کتابخانه شیخ صفی‌الدین اردبیلی از ایران خارج شد و هم‌اکنون در موزه آرمیتاژ در سن‌پترزبورگ روسیه قرار دارند.
مجموعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی در دوره شیخ صفی بنیان نهاده شد و فرزندانش نقش مهمی در توسعه آن داشتند. این مجموعه در ابتدا منزل و خانقاه شیخ بود و بنابر وصیتش، پیکر وی پس از مرگ در اتاق مجاور حوض‌خانه به خاک سپرده و بنایی برای محل تدفین او ساخته شد. این طور به نظر می‌رسد که ساخت این بقعه توسط صدرالدین موسی، فرزند شیخ، در سال ۷۳۵ هجری قمری انجام گرفت.
در دوره صفویه، این محل مورد ارادت شاهان صفوی بود و به‌عنوان یکی از مکان‌های مهم ملی و سیاسی محسوب می‌شد، تا جایی که پیکر شاه اسماعیل در همین مکان دفن شد. این موضوع اهمیت خانقاه را دوچندان کرد. در زمان شاه تهماسب اول، توسعه ساختمان بقعه در دستور کار قرار گرفت و نمادهای تصوف و عرفان زینت‌بخش این بنا شد.
جالب اینکه مسیر دسترسی به بقعه، به نشانه هفت مرحله عرفان، در هفت بخش احداث شد و با توجه به هشت نگرش صوفیگری، این بخش‌ها از طریق هشت دروازه از یکدیگر جدا شدند. شاه عباس اول نیز اهمیت بسیاری برای این محل قائل بود و اقدامات درخورتوجهی برای توسعه آن انجام داد.
اهمیت و قداست بقعه شیخ صفی به مرور زمان به‌حدی افزایش یافت که تعدادی از بزرگان خاندان صفوی و کشته‌شدگان جنگ‌های شیروان و چالدران نیز در این مجموعه دفن شدند. همچنین این محل به‌عنوان پناهگاه به حساب می‌آمد و افراد متحصن در آن، جانشان در امان بود؛ حتی اگر از جانب شاه محکوم به اعدام بودند. نمونه این امر را می‌توان در زمان سلطان حسین‌خان شاملو دید که برای حفظ جانش از دست اسماعیل قلی‌بیگ شاملو به این آرامگاه پناه می‌آورد.
محل قرارگیری بقعه زیبای شیخ صفی‌الدین
اردبیل یکی از زیباترین شهرهای ایران از نظر جاذبه‌های طبیعی است. با وجود این، در این مطلب قصد نداریم درباره جاذبه‌های طبیعی اردبیل صحبت کنیم. بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی یگانه اثر تاریخی ثبت‌شده اردبیل در سازمان جهانی یونسکو است. این بقعه یکی از مهم‌ترین خانقاه‌های طول تاریخ ایران است.
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اردبیل به حساب می‌آید. جالب است بدانید این اثر در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی قرار گرفت. این آرامگاه اولین و آخرین اثر ملی تاریخی استان اردبیل است که در این فهرست قرار دارد. همچنین، در سال ۲۰۱۰، آرامگاه شیخ صفی الدین را در فهرست آثار جهانی یونسکو نیز قرار دادند. این آرامگاه یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی استان اردبیل و شمال غرب ایران است.
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در میدان عالی‌قاپو اردبیل قرار دارد. دسترسی به این میدان بسیار ساده است. شما از هر قسمت شهر زیبای اردبیل می‌توانید خودتان را به میدان عالی‌قاپو و سپس بقعه شیخ صفی برسانید.
جاذبه‌های نزدیک آرامگاه شیخ صفی الدین
- مسجد عالی قاپو: ۸۵۰ متر
- خانه تاریخی خادم باشی: ۱ کیلومتر
- پل هفت چشمه: ۱.۸ کیلومتر
- موزه مردم شناسی تاریخی اردبیل: ۳.۵ کیلومتر
هتل‌های نزدیک بقعه
- هتل ساوالان: ۷۰۰ متر
- هتل صادقی: ۹۵۰ متر
- هتل نگین: ۱.۷ کیلومتر
- هتل مهدی اردبیل: ۳.۲ کیلومتر
- هتل دریا: ۳.۳ کیلومتر
نظر شما