سلام نو _ سرویس گردشگری: شهر یئری، منطقه‌ای تاریخی به وسعت ۴۰۰ هکتار است که در هفت مهرماه ۱۳۸۱ هجری شمسی با شماره ۶۱۶۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. از ویژگی‌های جالب این منطقه، حدود ۵۳۷ سنگ‌افراشت باستانی است که ارتفاعی بین ۷۰ تا ۲۶۰ سانتی‌متر دارند و اکثرا منقوش به اشکال انسان هستند. در ادامه به توضیحاتی درباره این شهر باستانی و محل قرارگیری آن می‌پردازیم.
درباره شهر باستانی و دیدنی یری
در واقع، روی این سنگ‌افراشت‌ها اشکال افرادی دست‌به‌سینه و معمولا بدون دهان به‌چشم می‌خورد. البته در میان این سنگ‌افراشت‌های بی‌دهان تنها یک مجسمه زن با دهان وجود دارد. کلیه نقوش بر اثر ضربه‌های منظم و دقیقی با سنگ‌ها و فلزات سخت و استخوان حیوانات به وجود آمده‌اند. نقش‌هایی از بز کوهی، انسان در حالت‌های مختلف و چندین نقش نامشخص دیگر قابل‌مشاهده هستند که تعداد آن‌ها محدود است.
تصاویر هیکل‌های سنگی شهر یئری اردبیل با تصاویر هیکل‌ها و سرهای انسان‌ها که روی اجاق‌های ایغدیر ترکیه نقش بسته است، شباهت زیادی دارد. طرح حکاکی‌ها با سنگ‌نگاره‌های کشورهای پاکستان (گرام شال)، ترکیه (یازیلی کایلی)، قزاقستان (تام گلی تاس و کول ژاباسی)، ازبکستان (سارمیش)، قرقیزستان (چولپونانا)، افغانستان (هزارسم)، جمهوری آذربایجان (قوبستان)، تاجیکستان، ارمنستان (گغاما)، مصر، عراق و یمن، نکات اشتراکی دارند.
این امر نشان از گستره فرهنگی و تمدن مشابه و کهن در سرزمین‌های بسیار دور از هم دارد. سنگ‌نگاره‌های این منطقه شباهت‌های زیادی با نمونه‌های کشف‌شده در منطقه ارسباران در آذربایجان شرقی دارد. سنگ‌نگاره‌های آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان شباهت‌های ظاهری بسیار زیادی به هم دارند؛ گویی همه نقوش در یک دوره و توسط یک هنرمند با سبک و طرح مشابه حکاکی شده‌اند. نمونه‌های موجود در ایران و قوبستان دقیقا بر اساس یک فلسفه اعتقادی حک شده‌اند. بیشترین نقوش، بز کوهی هستند؛ چراکه بز کوهی نمادی از یک فرشته و برگرفته از اسطوره‌ای کهن بوده است.
این شهر باستانی شامل سه بخش قلعه نظامی، معبد و قوشا تپه است و این منطقه باستانی به دلیل ارزش و قدمت زیادی که دارد در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است. قدمت قلعه نظامی و معبد شهر یئری با ۱۴۵۰ سال پیش از میلاد برابری می‌کند. همچنین عمر قوشاتپه را می‌توان به ۷ هزار سال پیش از میلاد نسبت داد. نمونه‌ای سنگ‌افراشت‌های این منطقه در ترکیه و آذربایجان نیز مشاهده شده است.
شهری یری از میراث ارزشمند تاریخ باستانی ایران است که متأسفانه در حال حاضر رو به تخریب و فرسایش گذاشته است. معبدهای شهر یری و نگهبانان سنگی آن این منطقه را به سرزمینی مرموز تبدیل کرده‌اند. این شهر با معماری سنگی و باستانی، غارها و دیواره‌های عظیم، در پناه سربازان سنگی و شمشیربه‌دست بی‌دهان قرار گرفته‌اند. «چارلز برنی» باستان‌شناسی انگلیسی است که برای اولین‌بار در این شهر تاریخی کاوش‌های بسیاری انجام داد.
قبرهایی متعلق به عصر آهن در کاوش‌های باستان‌شناسان کشف شده است و همچنین نشانه‌هایی از دوره مس سنگی به دست آمده است. این نشانه‌ها شامل سفال‌هایی با نقش و نگارهایی شبیه به سبد بوده‌اند و در میان آن‌ها تعدادی سفال به شکل دولایه و ترمیم شده نیز یافت شده است. همه این یافته‌ها قدمت محوطه باستانی یری را به ۳۵۰۰ سال پیش از عصر آهن ارتباط می‌دهند.
اما کاوش‌های شهر یئری به این نقطه ختم نشده و محققان توانستند نشانه‌هایی از وجود معبد نیز در این شهر پیدا کنند. این معبدها در زیر دیوار قلعه قرار داشته‌اند. عبادتگاه این شهر مملو از سنگ‌افراشت‌هایی با شمایل انسان و بدون دهان است. این سربازان با شمشیرهایی در دست، حافظ مردم بوده‌اند.
محل قرارگیری شهر یری
آدرس: استان اردبیل، شهرستان مشگین شهر، ۳۱ کیلومتری شرق شهر مشگین شهر، روستای پیر ازمیان
منطقه باستانی شهر یئری در ۳۱ کیلومتری شرق مشگین شهر و ۶۵ کیلومتری شمال غرب اردبیل در استان اردبیل قرار دارد. این شهر تاریخی در شمال غربی روستای پیر ازمیان در کنار رود قره سو واقع شده است.
دسترسی
بهترین مسیر برای رفتن به محوطه تاریخی شهر یئری، جاده اردبیل-مشگین شهر است. چند کیلومتر بعد از شهر لاهرود، در سمت چپ جاده تابلوی روستای پیر آزمیان قرار دارد. از روستا تا شهر یئری حدود یک کیلومتر فاصله است که شامل جاده‌ای خاکی، اما نسبتا صاف می‌شود. این جاده با هر خودرویی در دسترسی است و نیاز به پیاده‌روی ندارد.
جاده اردبیل به مشگین شهر شما را به شهر یری می‌رساند. بعد از رسیدن به اردیبل، وارد جاده منتهی به مشگین شهر شوید. بعد از آنکه تقریباً ۶۰ کیلومتر را پشت سر گذاشتید، به ورودی جاده روستای پیرازمیان می‌رسید. بعد از گذر از روستای پیرازمیان، وارد جاده شهر یئری شوید تا در نهایت به خود شهر برسید.
مدت زمان راندن از ورودی جاده پیرازمیان تا لحظه رسیدن به محوطه باستانی یری، حدود ۱۵ دقیقه و حدود ۴ کیلومتر است.
فاصله تا شهرهای اطراف
- لاهرود ۱۶ کیلومتر
- مشگین شهر ۳۷ کیلومتر
- اردبیل ۶۴ کیلومتر
- کوه سبلان ۵۰ کیلومتر
- چشمه قوتورسویی ۴۰ کیلومتر
- چشمه آبگرم اوکوزداغ ۱۰۰ کیلومتر
- آبشار گورگور ۱۱۱ کیلومتر
- پارک جنگلی خیاوچای ۳۶ کیلومتر
- آبشار شابیل ۴۰ کیلومتر
- تالاب جیران گلی ۷۷ کیلومتر
- پل معلق مشگین شهر ۴۰ کیلومتر
اواسط بهار تا اواخر تابستان بهترین زمان سفر به اردبیل و مشگین شهر است. آب‌وهوای مناسب این فصول برای بازدید از جاهای دیدنی مشگین شهر و اردبیل از جمله شهر یری بسیار مناسب است.
نظر شما