سلام نو – سرویس سیاسی: بالاخره علی شمخانی دبیری شورای‌عالی امنیت ملی را ترک کرد تا ضمن خروج آخرین نیروی نزدیک به اعتدالیون و اصلاح‌طلبان از مناسب ارشد اجرایی نظام، ابراهیم رئیسی به یکی از خواسته‌های اولیه خود که تعویض دبیر شعام بود برسد. شمخانی پس از ۱۰ صندلی شورا را به سپاهی دیگری به نام سردار علی‌اکبر احمدیان تحویل داد.
علی‌اکبر احمدیان برای اهالی سیاست در ایران نام آشنایی نیست. نام او بسیار کم شنیده شده و پررنگ‌ترین حضورش در سیاست انتصابش به عضویت در دوره جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام توسط رهبر انقلاب بوده است. پس مهم‌ترین پرسش این روزها آن است که علی‌اکبر احمدیان کیست و چه برنامه‌ای دارد و چه تغییری در سیاست داخلی و خارجی نظام ایجاد می‌کند؟
علی‌اکبر احمدیان؛ استوانه پنهان سپاه
علی‌اکبر احمدیان ۶۲ساله متولد کرمان و ظاهرا از هم‌رزمان سپهبد شهید قاسم سلیمانی در لشکر ۴۱ ثارالله است. او سابقه طولانی مدت در جبهه‌های دفاع مقدس دارد. او از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران بوده و از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶ ریاست ستاد مشترک سپاه پاسداران را برعهده داشته است.
پس از آن که سردار عزیز جعفری به فرماندهی کل سپاه منصوب شد، احمدیان ریاست مرکز راهبردی سپاه پاسداران را برعهده گرفت و تا همین هفته گذشته بدون هیچ حاشیه‌ای ۱۶ سال در این سمت حضور داشت.
بر اساس آنچه از سوابق احمدیان گفته شد او یکی از چهره‌های متحول‌کننده نیروی دریایی سپاه بود. او در ستاد مشترک سپاه محور تحولات عظیم ساختاری بود. در ۱۶ سال گذشته هم احمدیان در مرکز راهبردی سپاه بود، جایی که به گفته عزیز جعفری «مرکزی بوده برای فکر کردن با فراغت خاطر از مسئولیت‌های اجرایی که در آن نیروهای فرهیخته سپاهی مشغول به فعالیت هستند.»
پس حرف بی‌راهی نیست اگر احمدیان را از استوانه‌های پنهان سپاه بدانیم؛ چهره‌هایی که گاه بیش از سه دهه در سپاه بوده و تغییرات بزرگی خلق کردند، اما همیشه در سایه و دور از رسانه بوده‌اند. اسماعیل قاانی و حسن طهرانی مقدم دو نمونه دیگر از این استوانه‌های پنهان هستند که یکی را فرماندهی سپاه قدس و دیگری را شهادت در سطح عموم مردم مشهور کرد.
علی‌اکبر احمدیان در شورای‌عالی امنیت ملی؛ تغییر راهبرد یا تغییر شورا؟
برای درک اقدامات آینده احمدیان باید ببینیم گزینه‌های شبیه به او چه مسیری را طی کرده‌اند و چه جنس مأموریتی داشتند. شاید شبیه‌ترین فرد به احمدیان در این جا سردار عزیز جعفری، فرماندهی کل سابق سپاه پاسداران، باشد.
عزیز جعفری قبل از رسیدن به فرماندهی سپاه در نیروی زمینی سپاه و بسیج را فرماندهی کرد و بعد رفت سراغ راه‌اندازی راهبردی سپاه و مدیریت آن را بر عهده گرفت. اگر نگاهی به فعالیت‌های این مرکز داشته باشید متوجه می‌شود که این مرکز، علمی‌ترین مرکز سپاه و فعالیت‌های جدی در این حوزه دارد.
اما این تنها شباهت عزیز جعفری و علی‌اکبر احمدیان نیست. عزیز جعفری از پایه‌گذاران نبردهای نامتقارن و جنگ‌های نامنظم در سپاه بود و در این زمینه تجربه بسیاری داشت. رسانه‌های نظامی و اصول‌گرا نیز از احمدیان به عنوان یکی از اولین نظریه‌پردازان ایده دفاع نامتقارن نام می‌برند.
پس اگر احمدیان الگویی شبیه عزیز جعفری داشته باشد احتمالا کاری که او با سپاه کرد را با شورای‌عالی امنیت ملی خواهد کرد؛ تحول. سپاه پس از عزیز جعفری به طور کل با سپاه دوران محسن رضایی و یحیی رحیم صفوی متفاوت بود. سپاه در دوران عزیز جعفری به معنای دقیق کلمه متحول شد.
بعید نیست احمدیان چنین پروژه‌ای را در شورای‌عالی امنیت ملی پیش ببرد، اما تغییر مستلزم همراهی و اجازه رهبری، همراهی رییس جمهور و تغییرات قانونی احتمالی است. اگر چنین پروژه‌ای در ذهن احمدیان باشد می‌توانید منتظر افزایش نقش‌آفرینی شورای‌عالی امنیت ملی در پروژه سیاست خارجی و داخلی نظام و افزایش محسوس وزن آن باشیم.
از طرف دیگر تغییر راهبرد کلان شورا - حداقل در کوتاه مدت - چندان محتمل نیست. از حضور در پکن و گفت‌وگو با عربستان با نقش‌آفرینی در مسئله برجام تمام مسائل در جمع شورای امنیت ملی مصوب و با موافقت رهبری اجرایی می‌شود در نتیجه به نظر می‌رسد احمدیان حداقل در کوتاه مدت ریل شمخانی را در سیاست خارجی ادامه خواهد داد، هرچند احتمالا با سرعتی متفاوت.
نظر شما