امکان معلم شدن در چهل سالگی هم فراهم شد!

نظام تعلیم و تربیت باید بر اساس قانون ویژه خود جذب نیرو کند

محمد باقر امیری، کارشناس حوزه آموزشی در پاسخ به قدس می‌گوید: آموزش و پرورش به معلمانی توانمند، کارآمد و اثربخش نیاز دارد که بتوانند به‌راحتی مفاهیم آموزشی را به دانش‌آموزان انتقال دهند. براساس بررسی‌های علمی، این ویژگی‌ها اغلب در سنین جوانی و حداکثر تا ۶۰سالگی است و هرچه از این سن بگذرد کارایی معلم کاهش پیدا می‌کند. البته موارد استثنا نیز همیشه وجود دارد، یعنی بعضی‌ها تا ۷۰سالگی هم توانمندی و اثرگذاری لازم را دارند. وی بهترین سن برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان و معلم شدن را ۱۸ تا ۲۴ سالگی می‌داند و می‌گوید: چون فرد در این سنین سرشار از انگیزه و آماده تلاش و کوشش برای تعلیم و تربیت و آموزش به دانش‌آموزان است، ضمن اینکه هرچه فاصله سن معلم با دانش‌آموز کمتر باشد، الگوبرداری و اثرپذیری دانش‌آموز از معلم بیشتر است و هرچه فاصله سنی بیشتر باشد این اثرپذیری و الگوبرداری کمتر می‌شود. 

اُفت تحصیلی دانش‌آموزان بیشتر می‌شود

ناصر سلیمان‌زاده، رئیس سابق مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش هم نگاهی مشابه به موضوع دارد و با مناسب‌تر خواندن محدودیت سنی که در ابتدا برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان تعیین شده بود، به قدس می‌گوید: رأی صادر شده هیچ تأثیر مثبتی روی آموزش و پرورش در سطح کلان نخواهد داشت؛ چون کسی که بخواهد در ۴۰سالگی وارد نظام تعلیم و تربیت شود طبعاً تا آن زمان مشاغل زیادی را تجربه می‌کند و بخش زیادی از توان و انرژی‌اش گرفته می‌شود. ضمن اینکه حوصله و انگیزه کافی برای معلمی ندارد و چندان نمی‌تواند با بچه‌ها سروکله بزند. از سوی دیگر، او به احتمال زیاد متأهل و دارای فرزند است در نتیجه نمی‌تواند با حقوق دانشجویی به مدت چهار سال و پس از آن هم با حقوق ناچیز معلمی سر کند، بنابراین به شغل دوم رو می‌آورد که آسیب‌های آن را همگان می‌دانند.

آموزش و پرورش به سخنان دلسوزان توجه نکرد

اما هامون سبطی، دبیر کمیسیون آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت، نگاهی مثبت به موضوع دارد و به قدس می‌گوید: محدودیت سنی تا سقف ۲۴سالگی و حتی ۲۲سالگی برای پذیرش در دانشگاه فرهنگیان، غیرعلمی و برخلاف عدالت و قانون اساسی است و به همین خاطر نیز ما همواره به آن نقد داشتیم؛ بنابراین از نظر ما برایند رأی هیئت عمومی دیوان که بر اساس قانون اساسی و عدالت صادر شده خوب و مثبت است.

وی در خصوص آثار سوء رأی صادره توسط دیوان عدالت اداری هم می‌گوید: براساس این رأی، سقف ورود به دانشگاه فرهنگیان تا ۴۰سالگی است که این محل ایراد است. در واقع به باور دیده‌بان عدالت و شفافیت هم این سن برای دانشجومعلم شدن، خوب نیست چون براساس نظریه روان‌شناختی ۴۰ تا ۵۵ سالگی پربازده‌ترین دوره در چرخه عمر زنان و مردان است. بنابراین بهترین سن بازدهی معلمان هم در این بازه سنی است و اگر کسی در سن ۴۰سالگی تازه وارد دانشگاه فرهنگیان و بعد از چهار سال معلم شود و تجربه بیندوزد، پا به سن بازنشستگی می‌گذارد؛ از این رو این سن چندان برای ورود به این حرفه مناسب نیست. به همین دلیل دیده‌بان چند سال پیش در نامه‌ای به وزارت آموزش و پرورش، درخواست افزایش سن متقاضیان ورود به دانشگاه فرهنگیان به ۲۶سال را کرده بود اما با مخالفت مسئولان آموزش و پرورش مواجه شد. 

وی ۲۰ تا۳۰سالگی را بهترین بازه سنی برای ورود به دانشگاه فرهنگیان می‌داند و می‌گوید: واضح است معلم میانسال بسیار توانمندتر از معلم جوان است و فردی که در ۲۰ تا ۳۰ سالگی دانشجومعلم می‌شود در نهایت در ۵۰ -۶۰ سالگی به سن بازنشستگی می‌رسد. یعنی پیش از اینکه بازدهی‌اش کم شود بازنشسته می‌شود. 

سبطی در پاسخ به اینکه آیا ممکن است آموزش و پرورش با استفاده از ظرفیت ماده ۹۱ قانون دیوان عدالت اداری مبنی بر بررسی دوباره رأی هیئت عمومی بتواند رأی دیوان را به حالت قبل باز گرداند، می‌گوید: بعید به نظر می‌رسد قضات عالی‌رتبه دیوان نظر خود را تغییر دهند و همچنین بسیار بعید است مطلب جدیدی به دلایل مطرح شده آموزش و پرورش اضافه شود. فقط این امکان هست که با توجه به نظر قضات دیوان عدالت اداری، این روند یک‌سال به طول بینجامد و داوطلبان امسال نتوانند از این حق برخوردار شوند.بنابراین تنها راهکار برای بازگشت به حالت قبل این است مجلس طرح یک ماده‌ای در این خصوص بدهد که با توجه به مشغله زیادی که این نهاد دارد چنین اقدامی از سوی آن بسیار بعید است.