سلام نو _ سرویس گردشگری: تعداد زیادی از جاهای دیدنی یزد را آثار تاریخی تشکیل می‌دهند؛ آثاری با معماری بی‌نظیر ایرانی که هرکدام روایتی شنیدنی را از تاریخ این شهر بازگو می‌کنند. از معروف‌ترین این بناهای تاریخی که در مرکز شهر واقع شده است، می‌توان به مسجد جامع یزد اشاره کرد.
مسجد جامع یزد به‌واقع ترکیبی است از سه مسجد که در دوره‌های تاریخی گوناگون شکل گرفته‌اند. بنای اولیه مسجد را نیز روی آتشکده‌ای ساسانی احداث کرده‌اند. این پیشینه غنی تاریخی و فرهنگی در کنار معماری دیدنی و تزیینات باشکوه مسجد، آن را به یکی زیباترین مساجد تاریخی در ایران بدل کرده‌اند.
آشنایی با مسجد جامع یزد
پیش از اسلام در مکان این مسجد آتشکده ای بر پا بود. سپس، در زمان عمرولیث صفاری، مسجدی روی این آتشکده بنا گردید. این مسجد اولیه در قرن دوازدهم میلادی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. در کنار این مسجد، شخصی به نام امیر علی بن فرامرز و همسرش ارسلان خاتون مناری برپا کردند.
فرزند آنها که علاءالدین گرشاسب نام داشت، مسجد دیگری در کنار مسجد جامع یزد برپا کرد. پس از آن، با حمله مغول به ایران، ساخت و ساز مسجد متوقف شد. در قرن چهاردهم میلادی که آرامشی در ایران به وجود آمد، ساخت و ساز مسجد دوباره از سر گرفته شد. در نهایت در دوره قاجار، سه مسجد یاد شده تخریب شدند و به جای آنها مسجدی با صحن بزرگ بنا گردید.
با تعابیر گفته شده، ساخت این مسجد در طی یک دوره‌ی ۱۰۰۰ ساله به انجام رسیده است.. ساخت و تکمیل مسجد در ۴ دوره صفاریان، تیموریان، ایلخانان و قاجاریان صورت گرفته است.
مسجد جامع یزد، جزو مساجد با سبک تک ایوانی است. این بنا نیز مانند بسیاری از مساجد قدیمی تک ایوانی بر روی آتشکده بنا شده است. همچنین، در ساخت مسجد از الگو و سبک آذری بهره گرفته اند.
این مسجد وسعتی در حدود ۱۰ هزار متر مربع دارد و دارای صحنی بزرگ است. برای مسجد ۶ ورودی در نظر گرفته شده است که هر کدام در اضلاع مختلف آن قرار دارند.
ورودی اصلی مسجد که در ضلع شرقی آن قرار دارد، دارای سردری رفیع با ارتفاع ۲۴ متر است. سردر مسجد، دارای تزییناتی زیبا از قبیل کاشیکاری معرق با نقوش گره چینی و اسلیمی است. در پس این ورودی، یک هشتی با سقف گنبدی زیبا وجود دارد.
از ویژگی های بارز این مسجد می توان به وجود گنبد باشکوه، محراب، ایوان، شبستان بزرگ و گنبد خانه، اشاره کرد. در ادامه سعی داریم هر کدام از این ویژگی ها را برای شما شرح دهیم.
گنبد: گنبد مسجد جامع یزد دارای دو پوسته است. به این معنا که پوسته درونی گنبد با پوسته بیرونی آن متفاوت است. این گنبد دارای روزنه های مشبک در پوسته داخلی است. طاقچه های گچ اندودی در مقابل این روزنه ها قرار دارند که با تابیدن نور به آنها نمایی زیبا به وجود می آورند.
محراب: محراب این مسجد در زیر گنبد قرار گرفته است. این محراب به دلیل تزیینات کاشی کاری و سفال بسیار زیبای خود شهرت دارد.
معماری مسجد جامع یزد
یکی از جذابیت های اصلی شهر یزد که گردشگران خارجی را بسیار جذب خود می کند، مسجد جامع یزد با معماری منحصر بفرد و خارق العاده اش است.
این بنای پر ابهت دارای یک ایوان، ۲ شبستان و ۲ گرم خانه، گنبدخانه و یک صحن بسیار بزرگ است. برای ورود به این مسجد می توان از ۶ راه داخل شد که هر کدام از آنها در یک بخش قرار گرفته اند.
متاسفانه در دوران قاجار به بهانه ی مرمت و بازسازی مسجد جامع یزد، بر اساس بی تدبیری و تصمیم های اشتباه این بنا در ابعاد بزرگی تخریب شد و همین موضوع باعث شد تا آنچه که امروز می بینیم، بسیار متفاوت تر از مسجدی باشد که در دوران گذشته وجود داشته است.
اما یکی از بهترین بخش های بازدید از این مسجد، دیدن کاشی کاری های بی نظیری است که در نمای آن به کار رفته بخصوص بخش هایی مثل گنبد و محراب که واقعا خیره کننده هستند.
گنبد مسجد جامع یزد، به دلیل کاشی کاری های بی نظیر و خطاطی های تکرار شوندده ای که روی آن است، به عنوان یکی از منحصربفرد ترین و ممتازترین آثار معماری دنیا زبانزد است و یکی از زیباترین بخش های معماری مسجد هم هست.
در واقع تزیین هایی که در این مسجد به کار رفته است را می توان یکی از تحسین برانگیزترین آثار معماری دانست.
مهم ترین قسمت این مسجد مناره هایش است که حدودا ۵۲ متر ارتفاع دارند و نام بلندترین مناره ها را از آن خود کرده اند. در ادامه به توضیح مختصری از هرکدام می پردازیم:
فضای جلوخان مسجد جامع یزد
این فضا شامل حوضی هشت ضلعی در مقابل سر در و ستون مرمری است که روی آن ها نقوش حیوانات و گیاهان کنده کاری شده است و دو بیت شعر با خط نسخ نوشته شده، اما به دلیل شکستگی ستون ها اشعار به طور کامل خوانا نیستند.
سر در شرقی مسجد جامع یزد
سردر اصلی و بزرگ مسجد جامع با ارتفاع ۲۴ متر و طاق نماهایی کم عرض در دو طرف و دو مناره بلند که هنگام ورود توجه همه را جلب می کند. این سردر یک بار فرو ریخته اما بعد ها مورد مرمت قرار گرفته و شکل امروزی به خود گرفته است.
مناره های مسجد جامع یزد
بلند ترین مناره ها که مربوط به این مسجد است، هردوی آن ها دارای راه پله هستند و روی مناره ها با کاشی کاری کتیبه هایی به خط کوفی نوشته شده است. مناره ها نیز فرو ریخته بودند که سالها بعد مورد مرمت قرار گرفته اند.
نظر شما