سلام نو _ سرویس گردشگری: آب انبار شش بادگیر یزد از جمله بناهای زیبا و جاهای دیدنی یزد می باشد که با هدف ذخیره سازی آب ساخته شده است. همانطور که می دانید یزد منطقه ای کویری است و بارندگی در آن بسیار کم می باشد. بنابراین، وجود آب در آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هدف از ساختن این بناهای معماری بومی ایران، ذخیره و نگهداری بهینه آب بوده است.
این شهر دارای چندین آب انبار است که هدف از بنای آنها ذخیره سازی آب در زمستان برای استفاده در روزهای گرم سال است. آب انبار شش بادگیر یزد یکی از زیباترین بناهایی است که در سال ۱۳۵۷ خورشیدی، به ثبت ملی ایران رسیده است. این بنا در محله‌ای موسوم به شش بادگیر قرار دارد که نامش را از همین محله گرفته است.
آب انبار درخشان شش بادگیر
این آب انبار که زیباترین آب انبار یزد بشمار می آید به همت حاجی حسین میرالله ساخته شد. پس از وی فردی بنام بهشتیان این آب انبار را برای استفاده مردم ازمحل قناتی دریزد پرآب میکرد.
او20 سال پیش از دنیا رفت. مردم ساکن بافت قدیمی یزدتا ده سال پیش از آب انبارشش بادگیری استفاده میکردند.اکنون چند سالی است که فضای بین در ورودی تا گنبدوبادگیرهای این آب انبار تاریخی برای برپایی چادر حسینیه استفاده میشود.
این بنا دارای دو ورودی (یکی در شمال و دیگری در جنوب مخزن)، شش بادگیر و مخزن بزرگی به حجم دو هزار متر مکعب است. این آب انبار پنجاه و پنج پله دارد. ورودی آب انبار در قسمت جنوبی است و بین پله‌های بیست و پنج و بیست و شش آن، از بالا یک هشتی با سنگ‌فرش آجری قرار دارد و طاق آب انبار بعد از هشتی شروع میشود.
شیر آن نیز در قسمت ورودی شمالی است. ورودی شمالی نسبت به مخزن شیر، قرینه ورودی جنوبی است. آب انبار دارای گنبد تخم مرغی شکل است.
ارتفاع بادگیرها ده متر است. آب انبارها از جمله تأسیسات وابسته به قنات هستند که برای ذخیره‌سازی در زمستان و استفاده در تابستان کاربرد داشته‌اند. این آب انبار بزرگ و پرحجم بالغ بر ۲٬۰۰۰ متر مکعب گنجایش داشته و دو عدد شیر یا راه دسترسی به شیر آب انبار دارد که یکی برای استفاده مسلمین و دیگری برای استفاده اقلیت مذهبی زرتشتی می‌باشد.
این آب انبار دارای شش بادگیر است، سه بادگیر آن از ابتدا ساخته شده بود و سه بادگیر دیگر بعدها به آن الحاق شده است. با کمی دقت در شکل بادگیرها تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیرهای آن مشهود است. شش بادگیر آب انبار با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به شکل ۸ وجهی می‌باشند. برای شهرهای کویری همچون یزد ارزش آب بیش از هر جای دیگر احساس میشود. در این شهر بیش از ۷۵ آب انبار وجود دارد ۱۸۰سال پیش در دوره قاجاره ساخته شده است.
معماری آب انبار شش بادگیر یزد
این بنا 180سال پیش در دوره قاجاره ساخته شده که در سال 1371 ه. ق بازسازی شده است. این آب انبار که زیباترین آب انبار یزد بشمار می آید به همت حاجی حسین میرالله ساخته شد.
این اثر در تاریخ ۴ فروردین ۱۳۵۷ با شمارهٔ ثبت ۱۶۰۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در معماری این آب انبار برای خنک نگه داشتن فضای خزینه از شش بادگیر استفاده شده که با توجه به جهت باد آن منطقه سه بادگیر 8 وجهی در ابتدا ساخته شده بود و پس از مرمت و بازسازی بنا، سه بادگیر دیگر با کمی تفاوت با بادگیرهای اولی به بنا اضافه گردید.
در بین بادگیرها گنبدی قرار داده شده که وظیفه آن جلوگیری از آب انبار است. وجود پاشیر در این بنا که به صورت راهرویی پلکانی است، برای برداشتن آب بوده است.
آب انبار شش بادگیری یزد از دو ورودی یکی در قسمت شمال و دیگری در قسمت جنوبی تشکیل شده است که شیر آب مخزن در بخش ورودی این بنا قرار دارد و اکثر بازدیدکنندگان از در جنوبی وارد این بنا می‌شوند.
حجم این انبار یزد حدود 2 هزار متر مکعب با ارتفاع 12.6 متری است. آب انبار شش بادگیری یزد دارای 2 عدد شیر آب بوده که یکی برای مسلمانان و دیگری برای استفاده زرتشتیان است.
55 پله در این آب انبار ساخته شده است. در بین پله‌های 25 و 26 یک هشتی شکل با سنگ فرشی آجری قرار داده‌اند که شروع طاق آب انبار بوده و دارای گنبدی تخم مرغی شکل با بادگیرهایی به ارتفاع 10 متر است.
شهرت این آب انبار علاوه بر ایران به خارج از مرزهای ایران هم رسیده است. از این رو افراد سرشناسی در دانشنامه‌ی آمریکایی هولود می‌نویسند: «استفاده از بادگیر در شهر یزد به اوج کمال رسیده، به طوری که در این شهر چندین آب انبار با 4 بادگیر و آب انبار معروف با شش بادگیر خودنمایی می‌کند.»
نظر شما