باغ محتشم؛ جاذبه ای ممتاز رشت

سلام نو _ سرویس گردشگری: باغ محتشم و عمارت کلاه فرنگی (Mohtasham Garden and Kolah Farangi Mansion) که نام دیگر آن پارک شهر رشت است، از جمله آثار مربوط به دوره قاجاریه و دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار است.

پارک شهر رشت قدیمی ترین پارک رشت بوده و دارای دو بخش مکانیزه و باغ است.

عمارت کلاه فرنگی در ضلع جنوبی باغ محتشم و در کنار رود خانه گوهر رود قرار گرفته است. علت انتخاب نام کلاه فرنگی بر روی این بنا، شباهت فراوانی که طبقه فوقانی آن به کلاه سیلندری (فرنگی) داشته است، می ‌دانند.

این باغ و عمارت از جمله جاذبه های گردشگری شهر رشت به حساب می آید. بسیاری از کسانی که به تماشای باغ محتشم رشت می روند، با معماری زیبای عمارت کلاه فرنگی رو به رو می شوند و از دیدن آن لذت می برند.

با بازدید از این جاذبه گردشگری می توانید با یک تیر دو نشان بزنید یعنی هم از مکانی طبیعی دیدن خواهید کرد و هم جاذبه تاریخی عمارت کلاه فرنگی را خواهید دید.

آشنایی با باغ محتشم

قدمت این باغ را به سلسله قاجاریه نسبت می دهند.

مالک اصلی پارک اکبر خان بیگلربیگی از مالکان و حکم ‌رانان قدیم گیلانی و متمولان طراز اول ایران در عصر ناصری و اجاره دار گمرکات شمال ایران بود که در سال ۱۳۰۷ از دنیا رفت.

در همان زمان درون باغ را معبر کشی کردند و یک عمارت با شکوه و چند ضلعی به نام عمارت کلاه فرنگی در مرکز آن احداث شد.

در سال ۱۳۷۴ این عمارت به مدیریت میراث فرهنگی گیلان واگذار گردید و امروزه از آن به عنوان مرکز آموزش هنرهای دستی استفاده می شود.

این عمارت در ۲۶ آبان سال ۱۳۷۵ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره ۱۷۶۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

در گذشته های دور وسعت بسیار زیاد این پارک زبان زد خاص و عام بود به طوری که اگر بدون راهنما وارد پارک می شدید، در آن گم می شدید. با گسترش شهر رشت رفته رفته از وسعت این پارک کاسته شد.

در سی سال اخیر استانداری گیلان و یک شهر بازی نیز در این پارک احداث شد و این امر هم موجب کوچکتر شدن فضای داخلی پارک گردید.

معماری زیبای چوبی عمارت کلاه فرنگی ۲۰۰ سال است که با رطوبت ۹۵ درصدی دوام آورده و هنوز هم استوار ایستاده است.

یک نکته جالب در مورد عمارت کلاه فرنگی این است که این عمارت دارای ۴ طبقه است اما از بیرون ۳ طبقه به نظر می رسد. مساحت این بنا در حدود ۲۴۰ متر مربع بوده و به صورت هشت ضلعی ساخته شده است.

طبقات اول و دوم این عمارت هر کدام دارای ۲ اتاق است که هر یک از این اتاق ها نورگیری داخلی و تهویه مناسب را به وسیله پنجره هایی در فصل گرم سال فراهم می کنند.

در طبقه اول، ایوان دور تا دور ساختمان را فرا گرفته است و در طبقه دوم به صورت بالکنی چوبی است که ۶۸ ستون چوبی، بالکن و بام ساختمان را مهار می کند.

بلند ترین اتاق عمارت فرنگی هشت گوش بوده و از هر سو دارای پنجره های رو به باغ است. عمده مصالح به کار رفته در ساخت این بنا آجر، چوب و گچ بوده است. سقف عمارت به صورت خر پشته ای است و لایه ای از سفال روی آن را پوشانده است.

از جمله تزئینات این بنا می توان به سر شیر های چوبی، اشک های موجود در پیشانی بنا و نرده زیبای بالکن عمارت اشاره کرد که با وجود سادگیشان شکوه و جلوه خاصی به این بنا داده اند.

عمارت ممتاز عمارت کلاه فرنگی باغ محتشم

باغ محتشم رشت با پیشینه‌ای که به دوره قاجار بازمی‌گردد، امروزه به‌عنوان پارک شهر میزبان گردشگران و اهالی شهر رشت است.

علاوه بر امکانات رفاهی و ورزشی، عمارت کلاه فرنگی نیز در دل آن جای گرفته است. همچنین رودخانه گوهر رود با عبور از کنار باغ، به آن جذابیتی بیشتر افزوده است.

عمارت کلاه فرنگی از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی گیلان محسوب می‌شود و بنایی چند ضلعی است. همین مسئله ظاهر زیبایی به ساختمان بخشیده است و از یکنواختی نمای بیرون آن جلوگیری می‌کند.

این بنا از بیرون، سه طبقه به نظر می‌آید؛ در حالی که از داخل دارای چهار طبقه است.

در اطراف ساختمان، در طبقات اول و دوم ۱۸ ستون چوبی کار گذاشته شده‌اند که بام و بالکن طبقه دوم را روی خود استوار می‌دارند. بلندترین اتاق این عمارت، هشت‌گوش و از هر سو دارای پنجره‌هایی است که رو به باغ باز می‌شوند.

عمارت کلاه فرنگی باغ محتشم رشت در ۲۶ آبان ۱۳۷۵، با شماره ۱۷۶۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

از جمله تسهیلات این باغ می توان به چند زمین ورزشی مناسب، زمین بازی مخصوص کودکان و نوجوانان، سرویس بهداشتی مناسب، آلاچیق، بوفه، نمازخانه، صندلی های چوبی، وسایل ورزشی همگانی و آبنماها اشاره کرد. همچنین کانون پرورش فکری و کودکان شهر رشت نیز در باغ محتشم قرار دارد.

بازدید از این مجموعه رایگان بوده و زمان پیشنهادی برای بازدید از آن حدود ۱-۲ ساعت است.

برای دسترسی به این باغ می توان از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس و تاکسی استفاده کرد. همچنین با خودروی شخصی نیز می توانید خود را به این مجموعه رسانده و از زیبایی های آن لذت ببرید.

بهترین زمان سفر به رشت از نظر آب و هوا، اوایل بهار تا اواخر آن (مخصوصا اردیبهشت) و اوایل پاییز است.