سلام نو _سرویس گردشگری: شهربابک یکی از شهرهای تاریخی ایران است که بعضی از تاریخ‌نویسان آن را به اردشیر بابکان و برخی دیگر به بابک جد اردشیر نسبت می‌دهند.
شهربابک تعدادی از جاهای دیدنی استان کرمان را در خود جای می‌دهد که شامل جاذبه‌های طبیعی و آثار تاریخی می‌شود. عمارت موسی خانی از بناهای تاریخی زمان قاجاریه در این شهرستان است.
با بنایی وسیع، عمارت موسی خانی از بخش‌های گوناگونی تشکیل می‌شود که هر کدام با ویژگی‌های معماری ایرانی، از زندگی ساکنان گذشته آن حکایت دارند، از شاه‌نشین گرفته تا انبار غله.
این بنای ارزشمند در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است و اکنون به‌عنوان موزه مردم‌شناسی شهربابک از آن استفاده می‌شود.
آشنایی با عمارت موسی خانی کرمان
خانه‌های تاریخی که برای نسل ما به یادگار مانده‌اند، نمادی از معماری سنتی هستند که دیگر کمتر تکرار می‌شود و همچنین سبک زندگی متفاوت گذشتگان را به رخ می‌کشند.
عمارت موسی خانی یکی از همین خانه‌هاست. این عمارت باشکوه را در شهر بابک استان کرمان، خیابان بهشتی، نزدیک تقاطع با خیابان شریعتی پیدا می‌کنید.
هم‌زمان با سلطنت محمد شاه و ناصرالدین شاه، حاج محمد علی معروف به حاج آقا و سپس پسرش موسی خان بر شهر بابک حکمرانی می‌کردند.
عمارتی را که در زمان حکومت آن‌ها در شهر بابک ساخته شد، اکنون به نام عمارت موسی‌خانی می‌شناسند. زمان ساخت این بنا به سال‌های ۱۲۲۷ تا ۱۲۳۲ می‌رسد.
زیربنای این عمارت حاکم‌نشین۲۳۰۰ مترمربع و باغ وسیع این عمارت حدود ۵۲۰۰ مترمربع است.
با گذر از دالان عمارت، وارد حیاط مستطیل شکل آن می‌شوید. حوض چهارگوش آن مثل آینه‌ای بازتاب تصویر عمارت را در آب به شما نشان می‌دهد.
دورتادور حوض باغچه‌های چهارگوش و پرگل منظره‌ی زیبایی ساخته‌اند. دور حیاط نیز اتاق‌های عمارت را خواهید دید که پنجره‌های بزرگی دارند.
خانه دو طبقه است و ۶۰ اتاق دارد. این اتاق‌ها در دو بخش اندرونی و بیرونی قرار گرفته‌اند. بخش اصلی این حاکم‌نشین در شمال عمارت قرار دارد.
بخش شمالی مناسب زندگی در فصل زمستان، بخش جنوبی آن بهارنشین و بخش غربی ویژه‌ی تابستان طراحی شده‌اند.
بخش بهارنشین عمارت موسی خانی رو به باغی باصفاست. این بخش از ساختمان یک ایوان اصلی دارد که در دو طرف آن دو ایوان کوچک‌تر و متقارن دیده می‌شوند.
بادگیرها که نشانه‌ی معماری سنتی کویر هستند، در این عمارت هم دیده می‌شوند.
در بخش غربی بادگیر بلندی ساخته‌اند؛ البته در شمال بنا و دو طرف شاه‌نشین هم بادگیرهای کوچک‌تری طراحی شده است. تاج بادگیر غربی در سیل سال ۱۳۶۵ آسیب دید.
به‌نظر می‌رسد در زمان نوه‌ی موسی خان، یعنی فرج‌الله خان، نقش بادگیرها برج نگهبانی بوده است.
چند بخش تماشایی در عمارت موسی خانی
بنای عمارت موسی خانی از جمله ابنیه مسکونی اعیانی و حاکم‌نشین است که از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل می‌شود و به‌صورت حیاط مرکزی ساخته شده است.
تزیینات بنا به‌صورت گچبری و سیم در بخش‌های مختلف نمای ساختمان اجرا شده‌اند.
مصالح به‌کار رفته شامل خشت خام و گل رس، کاه، آهک، گچ، سنگ، چوب و شیشه می‌شود. درها و پنجره‌ها و ارسی‌ها را از چوب گردو ساخته‌اند و تمامی ستون‌ها و حایل‌ها از جنس چوب درخت توت هستند.
مساحت بنا ۷۵۰۰ متر مربع (۲۳۰۰متر مربع زیر بنا، ۵۲۰۰ متر مربع باغ عمارت) است.
بنای این عمارت در دو طبقه و در سه ضلع اصلی شمالی، جنوبی و غربی ساخته شده است.
اتاق‌های اصلی عمارت اغلب با ابعاد چهار در هفت متر مربع بنا شده‌اند و ۶۰ اتاق کوچک و بزرگ در دو بخش مجزا، بنای عمارت موسی خانی را تشکیل می‌دهند.
ورود به اندرونی بنا از جبهه جنوب شرقی امکان‌پذیر است؛ بدین نحو که در پشت سردر هشتی واقع شده است و با ۹۰درجه زاویه و گذر از دالانی طولانی به حیاط خانه می‌توان راه یافت.
ضلع شمالی، زمستانی
ضلع شمالی به‌صورت دو طبقه ساخته شده است و در آن شاه‌نشین با اتاق‌هایی پنج دری در اطراف مشاهده می‌شود.
این بخش دارای یک بادگیر دوقلو است که برای استفاده در بهار کاربرد داشت.
بادگیرها در زمان فرج الله خان، نوه موسی خان، به برج نگهبانی تبدیل شدند و این قسمت در حال حاضر به‌عنوان موزه مردم‌شناسی استفاده می‌شود.
ضلع غربی، تابستانی
کاربرد این ضلع در تابستان بود. در این ضلع یک بادگیر بزرگ و بلند قرار دارد که تاج آن در سیل سال ۱۳۶۵ خورشیدی تخریب شد.
بادگیر موجب خنک شدن اتاق‌ها در فصل گرما می‌شد. همچنین در تقاطع ضلع شمالی و غربی، انبار غله‌ای وجود دارد که به خاطر نوع طراحی خاص آن، همیشه دمایی کمتر از بقیه قسمت‌های عمارت داشت.
ضلع جنوبی، بهار نشین
طرف جنوبی ضلع بهارنشین رو به باغ عمارت است و شامل دو ایوان دو طبقه به‌صورت متقارن و یک ایوان اصلی در وسط می‌شود.
در تقاطع ضلع جنوبی و غربی، برج اصلی عمارت قرار گرفته است که بر رودخانه و قسمت غرب و جنوب بنا اشراف کامل دارد.
باغ
باغی با دیوارهای هشت متری، بخش دوم عمارت موسی خانی را تشکیل می‌دهد که در فصول مختلف، به‌خصوص تابستان و بهار زیبایی وصف‌ناشدنی را جلوه‌گر می‌کند.
این باغ حیاطی مفروش با آجر و حوضی با رنگ‌بندی‌های چشم‌نواز را در خود جای داده است.
وجود قلاب‌ها در دیواره‌های حیاط از کشیدن چادر در محوطه در زمان‌های خاص حکایت دارد.
نظر شما