به گزارش سلام نو آنطور که عصر ایران نوشته است دلیل علمی این طراوت به طور دقیق مشخص نبوده است. یکی از نظریات رایج این بود که مغز در طول خواب، خود را از سموم پاکسازی می‌کند. اما یافته‌های یک مطالعه جدید، این نظریه را به چالش کشیده است.
دلایل زیادی برای نیاز پستانداران به خواب وجود دارد، اما سم‌زدایی مغز ظاهراً در بین این دلایل جایگاهی ندارد.
خواب، سم‌زدایی یا خانه‌تکانی؟
مطالعات گذشته نشان داده‌اند که کمبود خواب می‌تواند منجر به مشکلات حافظه و عدم هماهنگی بین چشم و دست شود. به همین دلیل، بسیاری از افراد معتقدند که مغز در طول خواب به نوعی خانه‌تکانی می‌کند و خود را از سموم پاکسازی می‌کند.
اما شواهد چه می‌گویند؟
تاکنون، شواهدی که بر فعالیت بیشتر سیستم پاکسازی مغز در هنگام خواب دلالت می‌کردند، غیرمستقیم بوده‌اند. مطالعه جدیدی که توسط پژوهشگران کالج سلطنتی لندن انجام شده، نشان می‌دهد که این نظریه رایج در علوم اعصاب احتمالاً اشتباه است.
مطالعه‌ای شگفت‌انگیز
در این مطالعه، پژوهشگران از رنگ فلورسنت برای بررسی مغز موش‌ها استفاده کردند. این رنگ به آنها کمک کرد تا سرعت حرکت رنگ از حفره‌های پر از مایع مغز (دستگاه بطنی) به سایر نواحی مغز را مشاهده کنند. به این ترتیب، آنها می‌توانستند نرخ پاکسازی رنگ از مغز را به طور مستقیم اندازه‌گیری کنند.
نتایج شگفت‌انگیزتر
نتایج نشان داد که پاکسازی رنگ در مغز موش‌های خواب‌آلوده ۳۰ درصد و در مغز موش‌های بی‌هوش ۵۰ درصد کمتر از موش‌هایی بود که بیدار نگه داشته شده بودند.
غافلگیری پژوهشگران
پژوهشگران که انتظار داشتند نتایج این مطالعه با نظریه رایج در علوم اعصاب مطابقت داشته باشد، از این یافته‌ها شگفت‌زده شدند. آنها معتقدند که این نتایج در مورد انسان‌ها نیز صادق است، زیرا تمام پستانداران در نیاز به خواب شبیه به هم هستند.
سم‌زدایی در بیداری
این مطالعه نشان می‌دهد که پاکسازی سموم از مغز در زمان بیداری به مراتب بهتر از زمان خواب انجام می‌شود. به عبارت دیگر، بیداری، فعالیت و ورزش بهترین راه برای سم‌زدایی از مغز هستند.
خواب، همچنان ضروری
با وجود این یافته‌ها، پژوهشگران تأکید می‌کنند که همچنان نمی‌توان با این ایده مخالفت کرد که خواب یک نیاز ضروری و مهم است. نظریات زیادی برای چرایی اهمیت خواب وجود دارند؛ فقط می‌دانیم که سم‌زدایی احتمالاً در بین دلایل اهمیت خواب جایی ندارد.
اهمیت برای تحقیقات زوال عقل
نتایج این مطالعه می‌تواند در تحقیقات مربوط به زوال عقل نیز حائز اهمیت باشد. شواهد روزافزونی نشان می‌دهند که بین بیماری آلزایمر و کمبود خواب ارتباط وجود دارد. اما هنوز مشخص نیست که کمبود خواب باعث ابتلا به آلزایمر می‌شود یا این کمبود فقط یکی از علائم اولیه آلزایمر است.
نظریه سم‌زدایی در زوال عقل
برخی از دانشمندان پیش‌تر معتقد بودند که کمبود خواب با کاهش توانایی مغز برای پاکسازی سموم باعث ابتلا به آلزایمر می‌شود. اما نتایج این پژوهش جدید اعتبار این نظریه را نیز زیر سوال برده است.
خواب، راز شادابی و سلامتی
مطالعه جدید نشان می‌دهد که خواب به جای سم‌زدایی مغز، وظایف دیگری را در بدن بر عهده دارد. با این حال، این به معنای بی‌اهمیت بودن خواب نیست. خواب همچنان یک نیاز ضروری برای سلامتی و شادابی انسان است و تحقیقات برای کشف رازهای شگفت‌انگیز آن ادامه دارد.
نظر شما