طریقه خواندن و فضیلت‌های نماز شب

فرهنگ و هنر: نماز شب از نمازهای مستحبی می باشد و بر خواندن آن در اسلام بسیار تاکید شده است و بسیار پر فضیلت در نزد ائمه و پیامبر (ص) بوده است .

نماز شب از نمازهای مستحب می باشد که بر خواندن آن در اسلام بسیار تاکید شده است و بر پیامبر عظیم الشان واجب بوده است. این نماز یازده رکعتی به سه بخش تقسیم می شود . وقت نماز شب از نیمه شب شرعی تا اذان صبح می باشد اما بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود .

نماز شب را چگونه می خوانند ؟

آموزش خواندن نماز شب و فضیلت آن

نماز شب ۱۱ رکعت می باشد که به سه بخش تقسیم می شود و به طریقه زیر خوانده می شود.

۱. نیت : دو رکعت نماز شب می خوانم قُربة اِلی الله

۲.رکعت اول : سوره حمد ۱ مرتبه ، سوره توحید ا مرتبه خوانده شود و به رکوع و سجود می رویم.

۳. رکعت دوم : مانند رکعت اول یک مرتبه حمد و تو حید را می خوانیم سپس قنوت گرفته و دعای قنوت را می گوییم و بعد از آن به رکوع و سجده می رویم و تشهد و سلام می گوییم.

این نماز را چهار بار تکرار می کنیم تا هشت رکعت نماز شب شود.

نماز شفع را چگونه بخوانیم؟

وقت دقیق و صحیح خواندن نماز شب 

نماز شفع در آخر نماز شب، یعنی پس از خواندن چهار نماز دورکعتی به صورت زیرخوانده می شود . 

نیت : رکعت نماز شَفْعْ می خوانم قُربة اِلی الله 

رکعت اول : سوره حمد و ناس را به ترتیب یک مرتبه می خوانیم وسپس به رکوع وسجده می رویم. 

رکعت دوم : مانند رکعت اول یک بار سوره حمد و سوره فلق را می خوانیم و قنوت می گیریم و سپس به رکوع و سجده می رویم و تشهد و سلام را به جای می آوریم.

قنوت:خواندن سه مرتبه سبحان الله و یا خواندن دعای زیر:

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَنَا وَ ارْحَمْنَا وَ عَافِنَا وَ اعْفُ عَنَّا فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ 

و یا آنکه بگوئید:

رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ، وَتَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمْ، إِنَّکَ أَنْتَ الأَعَزُّ الأَجَلُّ الأَکْرَمُ

طریقه خواندن نماز وتر

پس از نماز شفع یک رَکعت ، نماز وَتر خوانده می شود که نماز شب با آن پایان می یابد و اینگونه خوانده می شود.

نماز وتر :

نیت : یک رکعت نماز وَتْر می خوانم قُربة اِلی الله 

رکعت اول : در این رکعت یک مرتبه سوره حمد و سه مرتبه سوره توحید را می خوانیم وسپس یک مرتبه سوره فلق و ناس را می خوانیم . 

قنوت : دعای قنوت را کامل می خوانیم وهمانطور که دستهایمان درحالت قنوت است، (با انگشتان دست راست یا با تسبیح) چهل بار بگویید ( اَللّهُمَّ اِغْفِر لِلْمومِنینَ وَ اَلْمومِناتْ وَ اَلْمُسلِمینَ وَ اَلْمُسلِماتْ )

« خدایا ببخش جمیع مؤمنین مرد و مؤمنین زن را».

و بعد از آن هفتاد بار ( اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبی وَ اَتُوبُ اِلَیه) «آمرزش می طلبم از خدایی که پروردگارم است و بسویش باز می گردم ». بگویید.

 پیامبر اکرم(ص) بعد از نماز وتر، هفتاد مرتبه استغفار می کرد و می گفت:

هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ اَلْنار  

« این است مقام کسی که از آتش قیامت به تو پناه می برد ». (مفاتیح الجنان، کیفیت نماز شب،ص ۹۵۰)

سپس سیصد مرتبه ( اَلْعَفو ) «ببخش» بگویید و یک بار( رَبّ اغْفِرْلی وَ ارْحَمْنی وَ تُبْ عَلیََّ اِنَّکَ اَنْتَ التّوابُ اَلْغَفُورُ الرّحیم ) پروردگارا ببخش مرا و رحم کن به من و توبه مرا بپذیر به راستی که تو، توبه پذیرنده، بخشنده و مهربانی» بگویید.

سپس به رکوع و سجده روید و تشهد و سلام را به جا آورید و تسبیحات حضرت فاطمه زهرا که (۳۴ مرتبه، الله اکبر، ۳۳ مرتبه، الحمد لله و ۳۳ مرتبه، سبحان الله) است را بخوانید که ثواب آن نزد خدا از هزار رکعت نماز مستحب،بالاتر است.

احادیثی درباره فضیلت نماز شب ‏ :

فضیلت نماز شب در کلام ائمه

در رابطه با نماز شب احادیث زیادی از امامان و پیامبر گرامی اسلام قابل ذکر است که چند نمونه از این احادیث را برایتان بازگو می کنیم.

امام باقر (ع) فرمودند:

«إنما جُعِلَت النّافلةُ لِیُتَمِّ بها ما أفسَدَهُ من الفریضة؛ همانان (نماز) نافله را به خاطر این جهت قرار دادند که جبران فساد نمازهای واجب را کند .»(فضایل و آثار نماز شب، ص۵۶ به نقل از وسائل الشیعه ج ۳، ص۲۰)

رسول خدا(ص) فرمودند:

« من کثرت صلاته بالیل حسن وجهه بالنهار؛ هر که بیشتر نماز شب بخواند هنگام روز زیبا و نورانی است .»( فضایل و آثار نماز شب، ص۶۰ به نقل  از نهج الفصاحه، ص ۵۸۰)

امام صادق(ع)فرمودند:

نمازشب، صورت را زیبا،خلق را نیکو و انسان را خوشبو می گرداند، رزق را زیاد و قرض را ادا می کند، اندوه را برطرف می سازد و چشم را جلا می دهد.(بحارالانوار، ج۸۷، ص۱۵۳) 

نماز شب روزی را جلب می کند. (بحارالانوار، ج۸۷، ص ۱۶۱)

درخانه هایی که نماز شب، خوانده می شود و قرآن تلاوت می گردد، آن خانه ها نزد آسمانیان همچون ستاره ها درخشانند.(وافی، ج۲، ص۲۳)

رسول خدا(ص)فرمودند:

نماز شب، وسیله ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائکه. (بحارالانوار، ج۸۷، ص ۱۶۱)

احکام و مسائل مربوط به نماز شب

مسأله ۱ – شما می توانید از نصف شب تا طلوع فجرنماز شب بخوانید اما بهتر است نماز شب را در ثلث سوم شب و نزدیک طلوع فجر بخوانید.

مسأله ۲- مستحب است که نماز شب را بلند بخوانید تا کسانی که در خواب هستند برای خواندن این نماز پر فضیلت بیدار شوند اما یقین حاصل کنید که صدای بلند شما موجب ریا و مزاحمت برای دیگران نشود.

مسأله ۳ – بهتر است نماز شب ایستاده خوانده شود اما اگر برای کسی مشکل باشد می تواند این نماز را در حالت نشسته بخواند حتی می تواند این نماز را در حال راه رفتن و داخل ماشین و هواپیما و... نیز بخواند آنچنان که امام خمینی نماز شبش را در هواپیما و مرحوم تربتی نماز شبش را در حال مسافرت در حال راه رفتن خواند.

مسأله ۴ – کسی که نماز شب را نشسته می خواند بهتر است نماز را دو برابر بخواند زیرا دو رکعت نشسته به جای یک رکعت ایستاده است و الزامی در کار نیست؛ بلکه ۱۱ رکعت نشسته بخواند قبول است. اگر نمی تواند ۱۱ رکعت را بخواند، دو رکعت شفع و یک رکعت وتر را بخواند و اگر آن را نیز نتوانست بخواند خواندن یک رکعت وتر کفایت می کند.

مسأله ۵ - اگر کسی هنگام بیدار شدن از خواب وقت کافی برای نماز شب خواندن را نداشت می تواند نماز شفع و وتر را بخواند اما اگر او بعد از خواندن ۴ رکعت از ۱۱ رکعت بفهمد هنگام طلوع فجر است می تواند بقیه نماز شب را بعد از طلوع فجر بخواند و سپس نافله نماز صبح و نماز صبح را بخواند .

چگونه و در چه هنگامی نماز شب را بخوانیم

مسأله ۶ - نماز شفع قنوت ندارد، اما اگر کسی خواست می تواند به قصد ثواب و رجاء قنوت بگیرد .

مسأله ۷ - مسافر یا کسی که برایش مشکل است در نیمه شب نماز شب را به جا آورد می تواند این نماز را در اول شب بخواند.

مسأله ۸ - کسی که نتوانسته باشد نماز شب را قبل از طلوع فجربخواند می تواند قضای این نماز را بعد از نماز صبح تا بعد از طلوع آفتاب به جا آورد.

مسأله ۹ - نمازهای مستحبی، همه دو رکعتی اند به غیر از نماز وترکه یک رکعتی خوانده می شود.

مسأله ۱۰ - وقت نافله صبح هم به اندازه ۱۱ رکعت نماز شب از نصف گذشته است تا از طلوع آفتاب و حمره مشرقیه به اندازه ادای نماز صبح وقت است، بهتر است آن را قبل از نماز صبح و پس از آن نماز صبح خوانده شود.