فرهنگ و هنر: چرا به حضرت علی (ع) ابوتراب می گفتند و علت اعطای این لقب و کنیه محبوب به آن حضرت از جانب پیامبر اکرم (ص) چه می باشد؟
امیرالمؤمنین، صفت ابوتراب را خیلی دوست داشت. این کّنیه را پیغمبر صلی الله علیه وآله به او داده بود. به ابن عباس گفتند چرا به علی، ابوتراب می گفتند؟ گفت:لانه صاحبها / برای این که صاحبش است. یعنی پدر تراب که شوی، می شوی پدربزرگ آدم. آدم از تراب خلق شد دیگر . وقتی پیغمبر (ص) به امیرالمؤمنین می گوید:ابوتراب یعنی پدرِ خاکی و آدم می شود فرزندت. لذا هر جا که تراب هست، صاحبش علی است. در اوج نماز که سجده است بالاترین نقطه بدنت یعنی سر و پیشانی ات را می گذاری پایین ترین جا، جای پات، برای چه؟ برای این که بر تراب سجده می کنی و صاحب تراب علی (ع) است.
ابوتراب لقب حضرت علی (ع)
ابوتراب یکی از کنیه های افتخار آمیز امیرمومنان علی علیه السلام است که رسول خدا (ص) در غزوه ذات العشیره آن حضرت را با این کنیه خطاب، کرد. به جز این غزوه، در مواقع دیگری نیز امیرالمومنین علی علیه السلام به این کنیه مورد خطاب پیامبر قرار گرفت، علاقه علی علیه السلام به این کنیه، از مدح آمیز بودن آن حکایت دارد.
تراب به معنای خاک و نیز خود زمین آمده است. این کنیه در مفهوم لغوی به معنای پدر خاک و پدر زمین است. این کنیه را اولین بار پیامبر خدا صلی الله علیه و آله برای امیر المومنین به کار برد.
علت نام گذاری حضرت به لقب ابوتراب:
بنابر روایات متعدد، رسول خدا (ص) در غزوه ذات العشیره، در سال دوم هجری آن حضرت را با کنیه ابوتراب خطاب کرد. این جریان به نقل از عمار یاسر چنین نقل شده است:
من و علی در غزوه ذات العشیره کنار هم بودیم. وقتی پیامبر به ذات العشیره رسید و اقامت گزید، دیدیم افرادی از قبیله بنی مدلج در کنار نخلستان و چشمه خود مشغول به کار هستند. امیر المومنین به من گفت آیا می خواهی نزد این قوم برویم و ببینیم چه می کنند؟ گفتم برویم. سپس نزد آن ها رفتیم و مدتی به کار آن ها نظاره کردیم. در این موقع، خواب بر چشمان مان غالب شد. سپس من و علی علیه السلام در کنار نخل ها مدت کوتاهی خوابیدیم. پیامبر به کنار ما آمده و ما را بیدار کرد. ما در حالی که خاک را از لباس هایمان پاک می کردیم، پیامبر چون مشاهده کرد که مقداری خاک بر سر و روی امیرالمومنین است خطاب به ایشان فرمود:تو را چه شده یا ابا تراب؟ سپس فرمود:آیا می خواهی شقی ترین مردم را به تو معرفی کنم؟ گفتیم بله یا رسول الله. فرمود:... کسی که به تو ضربه می زند ... به گونه ای که این قسمت (ظاهرا اشاره به سر و صورت حضرت نمودند) با خونت آغشته می شود.
خداوند در قرآن می فرماید:
یا لیتنی کنت ترابا :روز قیامت یک عده ای می گویند ای کاش ما هم تراب بودیم و علی پدرمان بود. آن وقت که می پرسیدند پدرت کیست آنجا خاک به بعضی از موجودات افتخار می کند، ما الان این ها را نمی فهمیم. توجه کردی؟ در اوج نماز نزدیک ترین نقطه انسان به خدا در حال سجده به خاک است یعنی آن موقع که تو پیشانی ات را به خاک می مالی. و اصلا سجده کردن به خاک از خصایل شیعه است.
نظر شما